拉丁语法律词汇表
Abdicatio 弃权,放弃(公法范畴皇帝或官员放弃职位)
Abdicatio tutelae 辞去监护
Absens 失踪人
Absentia 失踪;缺席
Absolutio 免诉,宣告无罪,开释
Abstinnere ab hereditate 放弃继承权
Acceptilatio 正式免除
Accessio 添附
Accipiens 受让人
Accusatio 指控,控诉
Accusatiosuspecti tutoris 使遣嘱监护人丧失监护权的刑事诉讼,对嫌疑监护人的控告Aquisitio 取得
Actio 诉讼;诉权
Actio ad exemplum 类似……之诉
Actio ad exhibendum 出示之诉,交出原物之诉;提出之诉
Acito aestimatoria(quanti minoris) 行纪之诉,估价之诉(减价之诉)
Actio aquae pluveae arcendae 排放雨水之诉
Actio arbitraria 调解之诉,仲裁之诉,
Actio auctoritatis 瑕疵担保之诉
Actio bona fidei(=ludicia bonae fidei) 善意诉讼,诚信诉讼
Actio calvisiana 卡尔维西安之诉(解放自由人法定继承之诉)
Actio certa pecuniae creditae 确定的金钱债务之诉
Actio civilis inceti(=praescriptis verbis) 不确定的市工法诉讼,对待给付
之诉
Actio commldati 使用借贷之诉,出借物之诉
Actio commodati contraria 对待使用借贷之诉
Actio communi divedendo (divedundo) 分割共有物之诉,分割共同财产之诉
Actio conducti(ex conducto) 承租之诉
Actio confessoria 确认役权之诉(包括用益权)
Actio confessoria utilis 确认役权扩用之诉(包括用益权)
Actio contraria 对待诉讼(适用于不完全的双务契约;寄托、使用借贷、信托、
委托、质权)
Actio fiduciae 信托诉讼
Actio fiduciae contraria 对待信托诉讼
Actio d\*amni iniuriae 不法侵害财产之诉
Actio de aestimato 行纪之诉,估价之诉
Actio de arboribus caedendis 砍伐树木之诉
Actio de effusisvel deiectis 泼到或投掷之诉
Actio iniuriarum (Actio aestimatoria) 侵辱之诉,伤害之诉
Actio institoria 总管之诉
Actio iudicati 已决案之诉
Actio legati(Actio ex testamento)? 遗赠之诉(遗嘱之诉)?
Actio locati 出租之诉,定做人之诉
Actio mandati 委托之诉
Actio mandati contraria 对待委托之诉
Actio mixta 混合之诉
Actio negatoria 否定役权之诉(包括用益权);所有权保全之诉
Actio negotiorum contraria 对待管理财产行为之诉
Actio negotiorum gestorum 管理财产行为之诉
Actio noxalis 损害投偿之诉
Actio oneris aversi 混装货物之诉
Actio Pauliana 保利安之诉,债权保全之诉
Actio persequendae rei(=Actio persecutoria) 索回物品之诉
Actio pigneraticia 质押之诉,质物请求之诉
Actio pigneraticia contraria 对待质物请求之诉
Actio popularis 民众之诉,公益之诉,众有诉权
Actio praescriptis verbis 对待给付之诉
Actio pro socio 合伙之诉
Actio Publicana 普布利西安之诉,善意占有之诉
Actio quod iussu 依令之诉
Actio quod metus causa 胁迫之诉
Actio rationibus distrahendis 侵吞财产之诉,帐目清洁之诉
Actio recepticia(ex) 承保之诉
Actio redhibitoria 退货之诉
Actio reipersecutoria 损害赔偿之诉
Actio rei uxoriae(actio de dote) 返还嫁资之诉,妻财之诉
Actio rerum amotarum 返还妻子盗窃的丈夫的财产之诉,藏匿婚后财产之诉Actio rerum legatorum nomine (=Actio ex testamento) 遗赠物指定之诉
Actio Rutiliana 收买(活着的)破产债务人财产之诉
Actio sequestrataria 扣押之诉
Actio Serviana 抵押担保之诉,塞尔维安之诉,出售破产债务人财产之诉
Actio servi corrupti 诱惑奴隶之诉,腐蚀奴隶之诉
Actio stricti iuris 严法诉讼
Actio subsidiaria 补充诉权(在没有确定的诉讼保护时赋予的诉讼,通常为欺诈之诉)
Actio suspecti tutoris 监护人嫌疑诉讼
Actio temporales(temporariae) 临时诉讼
Actio tributoria 分配之诉,分摊之诉
Actio tutelae 监护诉讼
Actio utilis 扩用之诉
Actio venditi(ex vendito) 卖物之诉
Actio vi bonorum raptorum 暴力抢劫之诉
Actio vindicatio usufructus 确认用益权之诉
Actiones in ius conceptae 基于法律之诉(依市场法之诉)
Actiones perpetuae 永久诉讼,永久诉权
Actiones poenales(=Actio pigneraticia Contraria)??? ?(相对质物请求之诉Actor 原告,管理人
Actus 行为;驾车通行权
Actus legitimus 要式行为(未附条件、期限的行为)
Addictio 将被告本人裁交原告
Addictio in diem 择优解除约款
Ademptio 取消
Adfinis 姻亲
Adfinitas 姻亲关系
Adfinitates serviles 奴隶姻亲关系
Adgnatio 宗亲
Adgnati(o cognati)ex lateribus 旁系血亲(血亲)
Adgnatus 宗亲属,父系亲属
Adgnatus proximus 最近宗亲属
Adgnatus ultimus 远宗亲属
Aditio hereditatis 接受继承,接受遗产
Adiudicatio 分配裁判,分析裁判
Adlectio 选择任职,任职
Adlectus solutionis causa 基于要式口约接受清偿的人
Administratio 管理,协助
Administrator rerum 财产管理人
Adoptator 收养人
Adoptatus 被收养人
Adoptio 他权人收养
Adoptio plena 完全收养
Adoptio minus plena 不完全收养
Adrogatio 自权人收养
Adsertor libertatis 释奴人
Adstipulator 要式口约的共同债权人
Adulterium 通奸
Aedes 建筑物,房屋
Aediles 营造官
Aedilis curulis 市政官
Aedilicius 从属人的地位
Aequitas 公正
Aestimatio 估价,行纪
Affectio(maritalis) 婚意,配偶关系
Affectio possidendi 占有心素
Ager censorius 公借地?
Ager colonicus 殖民地土地
Ager compascuus 公共牧场
Ager decumanus 承担交纳什一税的田地
Ager desertus 撂荒地
Ager ex hostibus captus 从敌人手中取得的土地
Ager occupatorius 战胜者土地
Ager privatus 私人土地
Ager publicus 公地
Ager quaestorius 永租地
Ager stipendiarius 贡赋地(al principes,行省土地)Ager vectigalis 纳税田(al popolus,罗马及行省地)Agnoscere liberos 承认子女
Agricola 农民
Agrimensor 土地测量人
Alae 风险购买,射悻
Alienatio 让渡
Alieni iuris 他权
Aliud pro alio 易物出售?
Alluvio 淤积地
Amovere 强占
Ampliationes 审判延期
Animus 心素,意思,愿望
Annona 粮食供给
Apolides 无城邦者
Apostolus 上诉移送状?
Appellatio 控告,上诉
Appellator 控诉人
Aqua et igni interdictio 充军,切断水火
Aquae dactus 用水权
Aquae haustus 汲水权
Aquae ducendae(ductus) 排水权,导水权Arbitrium 裁决,判断
Arbitrium boni viri 公正人士的决定
Arbor infelix 绞刑
Argentarius 钱庄主
Arrhae 定金
Arrha confirmatoria 承诺定金
Arrha poenitentialis 惩罚性定金
Arrhae sponsaliciae 订婚保证金,聘礼Auctoritatis interpositio 补充能力,需要准可Auctoritas patrum 元老院准可
Auctoritas principis 君主准可
Auctoritas prudentium 法学家的权威学说Auctoritas tutoris 监护人的准可,批准,授权Audientia 听审
Auspicia 占卜权
Avulsio 冲积地
Beneficium abstinendi 因弃权的照顾
Beneficium competentiae 能力利益,能力限度照顾
Beneficium inventarii 财产清单利益
Beneficium legis Faecidiae 法尔其第法的恩惠
Beneficium liberorum vel aetatis 子女或年龄的照顾
Beneficium separationis 区分之利益
Bis de eadem re agi non potest (Bis de eadem re ne sit actio) 一事不再理,禁止一事两诉
Bona 财产
Bnoa adventicia 外来特有产
Bona fides 善意,诚实信用
Bona materna 母遗特有产
Bona vacantia sine herede 无人继承的遗产
Bonae fidei iudicia 善意诉讼,诚信之诉
Bonorum cessio 财产让与
Bonorum distractio 部分变卖财产,财产零卖
Bonorum emptio 购买破产债务人的财产
Bonorum emptor 购买破产债务人财产的人
Bonorum possessio contra(sine)tabulas 违反遗嘱的遗产占有Bonorum possessio edictalis 依告示的遗产占有
Bonorum possessio decretalis 依裁决的遗产占有
Bonorum possessio ex Carboniano edicto 依卡尔波尼安告示的遗产占有Bonorum possessio furiosi nomine 以精神病人名义的遗产占有Bonorum possessio secundum tabulas 依据遗嘱的遗产占有
Bonorum possessio ventris nomine 以胎儿名义的遗产占有
Bonorum possessor 遗产占有人
Bonorum venditio 变卖破产债务人的财产
Boni mores 善良风俗
Calumnia 诬告
Capitalis 死刑,极刑,剥夺自由
Capitis deminutio 人格变更
Capitis deminutio maxima 人格大变更
Capitis deminutio media 人格中变更
Capitis deminutio minima 人格小更变
Caput 人格,民事资格
Casus 事变
Casus cui resisti non potest 无法抗拒的事变
Casus fortuitus 意外事变
Casus improvisus 无法预见的事变
Casus maior 意外事变
Casus minor 轻微事变
Casus mixtus 混合事变
Casus voluntarius 依本人意愿发生的事变
Causa 原因,事由
Causa cognita 熟悉所有的情况,调查案件事实
Cautio 保证金,担保,约据
Cautio d\*amni infecti 关于潜在损害之要式口约,谨防未生损害之诉Cautio in iudicio sisti 到庭担保金
Cautio legatorum servandorum causa 信守遗嘱之要式口约
Cautio Muciana 姆奇亚担保(继承人为占有遗产提供的担保Cautio rem pupilli salvam fore ?
Cautio rem ratam dominum habiturum 对认为将拥有物的保证金?Cautio fructuaria 用益保证
Censor 监察官,审计官
Census 监察,审计,财产等级;人口调查
Cessio in iure 拟诉弃权
Chirographarius 字据
Circumvenire 拐骗
Citatio(=in ius vocatio) 传唤
Civis 市民
Civitas 市府,市民资格,公法(与ius相对称时)
Codex 法典,敕令汇编
Codex vetus 旧法典
Codicilli 遗嘱补充,遗嘱附书
Coercitio 强制权
Coemptio 买卖婚姻
Coemptionator 买婚人
Cognatio 血亲关系
Cognatio ex lateribus 旁系血亲
Cognatio civilis 法定血亲
Cognatio naturalis 自然血亲
Cognationes serviles 奴隶亲属关系
Cognatus 血亲
Cognitio 调查案件事实
Cognitio extra ordinem(processi civili straordinari) 非常诉讼
Cognitio praetoria 裁判官审理
Cognitor 诉讼代理人,辩护人
Cognomen 姓氏
Coheres 共同继承人
Collatio bonorum 财产合算
Collatio bonorum emancipati 脱离父权人的财产合算
Collatio descendentium 卑亲属财产合算
Collatio dotis 嫁资合算
Collatio dotis profecticiae 对家父设定的嫁资进行合算
Collegia mercatorum 商业团体
Collegium 社团
Colonia 殖民地,垦殖区
Colonus 佃农,农奴
Colonus partiarius 交付实物地租的佃农
Comitia Calata 民众大会
Comitia Centuriata 百人团大会,军伍大会
Comitia Curiata 库里亚大会,贵族大会
Comitia Tributa 部落大会
Comes rerum privatum 私人财产管理人
Commentarius inquisitio(=anquisitio)? 审讯记录(起诉书?)纠问Commercium 贸易,贸易权,交易资格
Commodator 使用借贷人
Commodatum 使用借贷
Communio 共有权,共有
Compensatio 抵销
Compromissum 仲裁协议
Concilium Plebis 平民会议
Concubinatus 姘合
Concursus actionum 诉讼的竞合
Concursus creditorum 债权人的竞合
Condemnatio 判决(程式诉讼)、判决要旨
Condictio 要求返还之诉,要求给付之诉
Condictio cautionis 返还保证金之诉
Condictio certae rei(condictio triticaria;certi condictio) 返还确定物之
诉
Condictio ex testamento 基于遗嘱之诉
Condictio ex causa furtiva 返还被盗物之诉
Condictio incerta 债不确定索回,返还不确定物之诉
Condictio indebiti 要求返还不当得利
Condictio ob turpem vel iniustam causam 基于不名誉或不正当行为的要求返还之诉
Condictio possessionis 占有返还之诉
Condictio triticaria (=certae rei) 返还特定物之诉
Conditio 条件
Conditio facti 事实条件
Conditio iuris 法定条件
Condominium (=Communio) 共有
Condominium pro diviso 已?(可)分物共有
Condominium pro indiviso 未?(不可)分物共有
Conductio 赁借货,租赁,承揽,雇佣
Confarreatio 共食婚,祭祀婚
Confessio in iure 在裁判官面前承认对方的权利
Confusio 混同
Connubium 通婚权
Consanguinitas 血亲
Consanguinitatis ius 血亲关系
Consecratio 献祭刑
Consensus 合意
Consilium principis 君主顾问委员会,枢密院
Consistorium principis 御前内阁
Consortium 结合
Constitutiones principum 君主谕令,皇帝敕令
Constitutum debiti 约定延期清偿
Constitutum possessorium 占有名义的改定
Consuetudo 习惯
Consul 执政官
Consul aquarum? 管水官
Consul sine collega 独任执政官,无同僚的执政官Contractus 契约
Contractus consensu 合意契约,诺成契约
Contractus imaginarius 虚假的契约
Contractus innominati 无名契约
Contractus litteris 文书契约
Contractus re 要物契约
Contractus stricti iuris 严法契约
Contractus verbis 口头契约
Contractus bonae fidei 善意契约,诚信契约
Contrarius consensus 相反合意
Contubernium 奴隶的同居
Contumacia 缺席判决
Contumelia 侵辱
Contutor 共同监护人
Conubium(Connubium) 婚姻能力,婚姻,通婚权
Conventio 协议
Conventio in manum 归顺夫权
Conventus(reus) 被告人
Cooptatio 补选?
Corporalis possessio 事实上的占有
Corporatio 团体,行会
Corpus 体素,社团,实物
Corpus iuris civilis 市民法大全,国法大全
Corpus iuris canonici 寺院法大全
Corrector 督察
Corruptela 贿赂
Corruptor 行贿人
Creditor 债权人
Creditor hereditatis 遗产的债权人
Cretio 接受遗产的正式声明
Crimen 犯罪,公犯,罪刑
Crimen ambitus 选举舞弊
Crimen expilatae hereditatis 滥用遗产的犯罪,盗窃遗产的犯罪Culpa 过错,过失
Culpa Aquiliana 阿奎利亚法的过失
Culpa lata 重过失
Culpa levis 轻过失
Culpa levissima 最轻过失
Culpa in abstracto 抽象过失
Culpa in concreto 具体过失
Culpa in faciendo 作为的过失
Culpa in non faciendo 不作为的过失
Cura 保佐,管理?
Cura absentis 对失踪人的保佐
Cura annonae 对粮食供给的保佐
Cura militis 对军人的保佐
Cura prodigi 对浪费人的保佐
Curator 保佐人
Curator legum et morum 法律和习惯的保佐人
Curator frumenti 粮食的保佐人
Curator rei publicae 公有物的保佐人
Curator ventris(ad ventrem) 胎儿的保佐人
Curia 库里亚
Custodia 看管
d\*amnare in id quod facere potest 在能力限度范围内的处罚
d\*amnatio 惩罚
d\*amnatus capite 判处极刑
d\*amnosa hereditas 损益遗产
d\*amnum 损害
d\*amnum emergens 已经出现(造成)的损害,已有的损害(积极损害),所受损失
d\*amnum infectum 潜在损害
d\*amnum iniuria datum 不法损害,对物私犯
Dans 给付人
Datio 给付
Datio in adoptionem 他权人收养,纯正收养
Datio in solutum 代物清偿
Debitor 债务人
Debitor usurarius 支付利息的债务人
Debitum 债务
Decisio 判决,裁决
Decretum 敕令,命令,裁决
Decretum principis 皇帝的裁决
Decurio 地方事务官,市元老院议员
Dediticia conditio 降服者的地位
Dediticius 归降人
Deditio in fidem 归降
Deductio 扣除
Defensio rei 被告的辩护人
Defensor 承担辩护责任的被告
Deferre ius iurandum 要求提供宣誓
De his qui notantur infamia 被宣布不名誉、破廉耻的人Delatio 继承指命
Delatio nominis 控告程序?
Delator 控告人
Delegans 委托人
Delegatarius 受托人
Delegatio 债务人的更换
Delegatio debiti 债务转让
Delegatio nominis 债权转让
Delictum 私犯
Demonstratio 原告请求的原因
De noxalibus actionibus 损害投偿权(不是权利,是诉讼?)Denuntiatio 告知,告发
Denuntiatio actionis 争议通知?
Denuntiatio litis 诉讼通知?
De plano 在无需调查取证的情况下
Deportatio 放逐
Deponens(Depositor) 寄托人
Depositarius 受寄托人
Depositum 寄托
Depositum ex necessitate(necessarium) 必要寄托,紧急寄托Depositum irregulare 不规则寄托,变例寄托
Depositum in sequestrem 扣押寄托,调解寄托,仲裁寄托Depositum miserabile 危准寄托(=紧急寄托?)Desuetudo 废弃习惯
Detentio 持有
Detestatio sacrorum 郑重放弃,拒绝;宣布与…脱离关系Dictator 独裁官
Dictator Latinus 拉丁独裁官?
Dies 期限
Dies ad quem 终止日,终期
Dies a que 起始日
Dies cedit(cedens) 期限开始,权利义务成立期,将到期Dies certus 确定期限
Dies incertus 不确定期限
Dies solutionis 清偿期限
Dies utiles 诉讼日?
Dies venit(veniens) 期限到来,权利义务履行期,已到期Diffarreatio 分食婚,解除祭祀婚
Dilatio 展期,延期
Diligentia 注意
Diligentia exacta 精细的注意
Diligentia exactissima 最勤谨,最精细的注意Diligentia in abstracto 抽象注意
Diligentia in administrando 管理事物中的注意Diligentia in concreto 具体注意
Diligentia in custodienda re 保管物品中的注意Diligentia patris familias 勤谨家父的注意
Diligentia quam suis 尽对待已物同等的注意Dimissoriae litterae 上诉移送状?
Divisio 分割
Divortium 离婚
Divortium bona gratia 无过失的片面离婚,善因离婚Divortium communi consensu 协议离婚
Divortium iusta causa 有正当原因的离婚
Divus 神明
documentum 证书,帐目
Dolus 故意,恶意,欺诈
Dolus bonus 善意欺诈
Dolus malus 恶意欺诈
Dolus praeteritus 过去故意?
Domicilium 住所
Dominium 所有权
Dominium ex iure gentium 万民法上的所有权Dominium ex iure Quiritium 市民法上的所有权Dominus 所有人,主人,君主
Dominus rei gestae (无因管理中的)本人
Domus 住所,居所
Donandi animus 恩赐
Donandi causa 赠与原因
Donatarius 受赠人
Donatio 赠与
Donatio ante nuptias 婚前赠与
Donatio inter vivos 生前赠与
Donatio mortis causa 死因赠与
Donatio propter nuptias 婚后赠与
Donatio sepulturae causa 墓地赠与(=死因赠与?)Donator(Donans) 赠与人
Dos 嫁资
Dos adventicia 外来嫁资,非父予嫁资
Dos profecticia 父予嫁资,祖赠嫁资
Dos recepticia 约还嫁资,回复嫁资
Dotis datio 嫁资让与,嫁资给付
Dotis dictio 嫁资口约,嫁资宣许
Dotis promissio 嫁资允诺
Do ut des 互易
Duo rei promittendi 连带债务人
Duo rei stipulandi 连带债权人
Edictum 告示
Edictum de pretiis rerum venalium 关于被卖物价格的告示Edictum magistratum 长官告示
Edictum novum 新颁告示
Edictum peremptorium 限定期限的告示?
Edictum perpetuum 永久告示-\
Edictum principis 君主告示\
Edictum provinciale 行省告示\- - - - - - \
Edictum repentinum 特别告示,紧急告示,临时告示/? Edictum tralaticium 传袭告示
Electio 选择权
Emancipati 脱离父权的人
Emancipatio 脱离父权,解放奴隶
Emphyteusis 永佃权
Emphyteuta 永佃权人
Emptio ad gustum 试买?
Emptio rei seperatae 订购?
Emptio spei 购买希望,预买,(期待权)
Emptio venditio 买卖
Emptor 买方,买受人
Emptor familiae 家产买受人?
Epistula 敕函
Error 错误,误解
Error circa indolem et naturam 对特性和性质的错误?
Error in corpore 对体态的错误,标的物的错误?
Error in quantitate 数量错误
Error in substantia 材料错误,物质的错误
Erroris causae probatio 错误原因的证明?
Eventum 结果
Evictio 追夺,追索
Evocatio edictis 告示传唤
Evocatio denunciationibus 通知传唤
Evocatio litteris 信函传唤
Ex causa lucrativa 有偿(契约)
Exceptio 抗辩
Exceptio dilatoria 限期抗辩
Exceptio doli(mali) 欺诈之抗辩
Exceptio in factum 基于事实的抗辩
Exceptio iurisiurandi 宣誓抗辩
Exceptio iusti dominii 正当所有权之抗辩,合法所有人之抗辩Exceptio labeoniana 拉贝奥抗辩
Exceptio liberatoria 免责抗辩
Exceptio metus 胁迫之抗辩
Exceptio non adimplendi contractus 未履约之抗辩
Exceptio pacti conventi 因达成协议的抗辩、已缔结简约之抗辩
Exceptio pacti de non petendo 依据不得再请求简约之抗辩
Exceptio rei iudicatae 既判物之抗辩,即判力
Exceptio rei venditae et traditae 交付出卖物的抗辩,买卖成交之抗辩,出卖并交付物的抗辩
Ex compromissio (Compromissum) 仲裁协议
Exercitor navis 船舶经营者
Ex facto 因事实
Exheredatio 剥夺遗产,剥夺继承权,废除继承人
Ex iniuria 对人身的侵害、侮辱
Ex iniusta causa 非正当原因,不正当原因
Existimatio 名誉减损
Ex iustis nuptiis 基于合法婚姻
Ex peccato(ex delicto) 私犯
Expensilatio 约据之债
Excusatio 免责事由
Excusationes tutorum 监护豁免
Executor 执行吏,执行人,执达员
Exheredatio inter ceteros 未指名剥夺继承权
Exheredatio nominatim 指名剥夺继承权
Extraordinaria coercitio 被提起刑事诉讼,特别刑事诉讼?Extraordinarium iudicium 非常审判
Exsecutio 执行
Extraneus heres 家外继承人
Facio ut facias 换工
Factum 事实
Facultas agendi 行为能力
Falsum 伪造
Familia 家庭
Familia communi iure 广义家庭(宗亲家庭)
Familia proprio iure 狭义家庭
Fas 神法
Favor debitoris 债务人优惠制
Favor dotium 嫁资优惠制
Favor libertatis 自由权优先
Favor pupillorum 被监护人优惠制
Facti ignorantia 事实不知
Feriae 假期?
Fideicommissarius 信托受益人
Fideicommissum 遗产信托
Fideiussio 保证
Fideiussor 以要式口约提供保证的担保人
Fiducia 信托
Filiafamilias 家女
Filiusfamilias 家子
Fiscus 国库
Flamen 祭司
Flamen Dialis 朱兹特神的祭司
Flamen Martialis 战神玛尔斯的祭司
Flamen Quirinalis 罗慕路斯的祭司
Flamines majiores (古罗马)三大祭司
Flamines minores (古罗马)十二小祭司
Foedus 协约,条约,同盟
Foedus aequum 平等条约
Foedus iniquum 不平等条约
Foenus(fenus,foenus) 借款契约,可替代物借贷契约Foenus nauticum(pecunia traiecticia) 海运借款契约formula 程式诉讼
Fraus 欺诈
Fructus 孳息
Fructus civiles 法定孳息
Fructus consumpti 已消费的孳息
Fructus extantes 尚存孳息,现存孳息
Fructus naturales 自然孳息
Fructus pendentes 未分离孳息
Fructus percepti 已收获的孳息,实收孳息Fructus percipiendi 应收获的孳息
Fructus separati 已分离的孳息
Fundus dominans 需役地
Fundus servus(serviens) 供役地
Furiosus 精神病人
Furtum 盗窃
Furtum improprium 近似盗窃?
Furtum rei 有体物盗窃,物件盗窃
Furtum manifestum 现行盗,明盗
Furtum nec manifestum 已遂盗,暗盗
Furtum possessionis 占有盗(=有体物盗窃?)Furtum usus 使用盗
Fustigatio 体刑
Gens 种族,氏族
Genus 种类物,种类
Germani 两面亲(同父同母所生)
Gestio 管理
Gestio negotiorum 经营管理(无因管理)?Gestor 管理人
Gestor negotiorum 财产经营人(无因管理人)?
Gentiles 同姓人,同宗人
Gladii potestas 生死予夺权,惩处权
Gradus 继承顺序,亲等,顺位
Gubernator navis 船长,舵手
Habitatio 居住权
Heredis institutio 指定继承权
Hereditas 遗产,继承
Hereditas d\*amnosa 损益遗产
Hereditas iacens 搁置的遗产(无人继承的遗产),待继承的遗产
Hereditas legitima 法定遗产继承,法定继承
Hereditas non solvendo esse 积极遗产,增益遗产
Hereditas solvendo esse 消极遗产,损益遗产,资不抵债的遗产,有负担的遗产
Heres(Heredes) 继承人
Heres domesticus 家内继承人
Heres ex asse 概括继承人,继承全部遗产的继承人
Heres ex besse 继承三分之一遗产的继承人
Heres ex dodrante 继承四分之三遗产的继承人
Heres ex semmisse 继承二分之一遗产的继承人
Heres ex semuncia 继承二十四分之一遗产的继承人
Heres ex sescuncia 继承八分之一遗产的继承人
Heres exemplaris 特定继承人
Heres extraneus 家外继承人
Heres fiduciarius 信托继承人
Heres legitimus 法定继承人
Heres necessarius 必然继承人
Heres secundus 次位继承人?
Heredis substitutio 继承替代
Heredis substitutio exemplaris 特定继承替代?
Heredis substitutio pupillaris 未成年人的继承替代
Heres vulgaris 普通继承人
Heres suus et necessarius 正统必然继承人,
Heres suus 自家继承人,正统继承人
Heres voluntarius 任意继承人
Hermapharoditum 两性人
Homicidium 杀人
Homines 人
Honores 名誉
Hostes 敌人,敌国人
Hypotheca 抵押权
Id quod interest 直接损失,直到判决时(?)所受到的损失
Id quod interfuit 所遭受的损害
Id quod intererit 可能遭受的损害
Ignorantia 不知
Illicitum 非法
Immobiles 不动产
Impedimentum naturalis 自然障碍
Impensae necessariae 必要支出
Impensae utiles 有益支出
Impensae voluntariae 享乐支出,奢侈费
Imperitia 拙劣无能
Imperium 权力,统治权,治权,谕令权
Imperium domi 城内治权?
Imperium militiae 军事治权
Imperium proconsulare 行省总督治权
Imprudentia 疏忽,不谨慎
Impuber 未适婚人
Impudicium 贞节
Impunitas 不予处罚
Inaedificatio 营造物
In bonis habere(dominium bonitarium) 善良所有,事实所有Incerta obligatio 不确定之债
Incestum 乱伦
Indebiti solutio 错债清偿,不当得利
Indefensus 放弃辩护者
Indicium 证据
Indignus 不配者,不具者
Indiligentia(=Negligentia) 欠缺注意
Infamia 不名誉,丧廉耻
Infans(――――――――――――― 幼儿- - - - - - - - - - - P20)Infantia 幼儿期
Ingenuus 生来自由人
In id quod facere potest 在能力限度内承担责任
In integrum restitutio 恢复原状之诉
In iudicio 事实审理
In iure 预审,法律审理
Iniuria 不法侵害,侵辱
In ius vocatio 控告
Incola 居民
Innovatio 更新
Inscientia 无经验,不知
In singulos annos 逐年地
In solidum d\*amnare(o condemnare) 判处以全部财产承担责任Institor 总管,主管
Institutio ex re certa 就特定物指定继承人
Institutio heredis 继承人的指定
Institutiones 法学阶梯,法学总论
Instrumentum ad matrimonium 婚姻文书,结婚证书
Instrumentum fundi 农具耕畜
Insula 岛屿
Insula in flumine nata 滩涂
Integrum restitutio 恢复原状
Intentio 原告的请求
Intercessio 否决权,给人做保,抗诉
Interdictum 令状,禁令
Interdictum adipiscendae possessionis 获得(取得)占有之令状
Interdictum de aqua cotidiana et aestiva 日常和夏季用水令状
Interdictum de arboribus caedendis 砍伐树木令状
Interdictum de clandestina possessione 秘密侵占令状
Interdictum de fonte reficiendo 恢复水源令状
Interdictum de glande legenda 捡拾果实令状
Interdictum de itinere actuque privato 个人事实通行令状?
Interdictum de itinere reficiendo 恢复通行令状
Interdictum de liberis exhibendis(ducendis) 要求返还子女的令状,领回子女
的令状
Interdictum demolitorium 拆除施工令状
Interdictum de opere restituendo 将施工恢复原状之令状
Interdictum de rivo reficiendo 修复水道令状
Interdictum de superficiebus 保护地上权令状
Interdictum de uxore exhibenda et ducenda 要求领回妻子和嫁娶的令状?Interdictum de vi 防止暴力令状
Interdictum de vi armata 防止武力令状,排除持械强占令状
Interdictum quod in flumine publico ripave publica factum erit 将在公有
河流上或其岸上进行的施工恢复原状之令状
Interdictum populare 民众禁令
Interdictum quod in loco sacro religiosove 将在圣地或安魂地进行的施工恢
复原状之令状
Interdictum quod legatorum 拆除违反新施工警告而建造物之令状;继承人收回遗赠物令状,遗赠占有令状
Interdictum quod vi aut clam 防止暴力或容假(欺瞒)令状,防止暴力或暗中损害令状
Interdictum quorum bonorum 获得遗产占有之令状
Interdictum recuperandae possessionis 恢复占有之令状,回复占有之令状Interdictum retinendae possessionis 保持占有状
Interdictum unde vi(de vi) 暴力占有令状,排除强暴令状
Interdictum uti possidetis 保护(确认)不动产占有令状
Interdictum utrubi 保护(确认)动产占有令状
Interim tutor 临时监护
Interlocutiones 裁决,中间裁决?
Interpellatio 催告;(另一次)起诉?
Interpretatio 解释
Interregnum 摄政
Interrogatio 庭询
Interstabilis 无信用,不能作证
Intestati bonorum possessio 无(对抗)遗嘱的遗产占有
Intestatus 未立遗嘱
Intra legitimum tempus 在法定期间内
Inventio 发现
Ipso iure 依法,当然地(解除债务)
Iter 步行权,?骑马通行权
Iter ad sepulchrum 墓地通行权
Iudex(privatus) 承审员
Iudex pedanei 下级法官?
Iudex qui litem suam fecit 卷入争议的承审员
Iudicatio 判决,审理?
Iudicium 审判,诉讼
Iudicium bonae fidei 善良诉讼,诚信诉讼
Iudicium communi dividundo 分割共有物之诉
Iudicium contrarium depositi 对待寄托之诉
Iudicium contrarium negotiorum gestorum 对待管理行为之诉
Iudicium curationis 保佐之诉
Iudicium de moribus mulieris 风俗之诉,妇德之诉
Iudicium domesticum 家庭意见?
Iudicium dupli 双倍返还之诉
Iudicium legitima et Iudicia quae imperio continentur(o imperium continentia) 法定审判和依权审判?
Iudicium liberale(liberales causae) 关于自由权的诉讼
Iudicium strictum 严法诉讼
Iudicium tutelae 监护诉讼
Iura 法学家著作(与LEGES敕令对称)
Iura in re 物权
Iura in re aliena 他物权
Iura patronatus 庇主权,恩主权
Iurare in litem(ius iurandum) 在诉讼中通过发誓确定讼争的价格
Iurare de calumnia 就恶意问题进行宣誓
Iurata promissio liberti 解放奴隶允诺
Iuris auctoritate 法律明确规定
Iurisdictio 裁判,审判管辖权;司法权,司法审判
Iuris epitome 权利概述
Iuris ignorantia 法律不知
Iuris possessio 对权利的占有
Iurisprudentia 法学
Ius 法(十二表法和其他惯例与LEX民众大会决议对称)、权利,私法(与CIVITAS)相对称时
Ius abutendi 处分权;滥用权利?
Ius adcrescendi 增加权,添加权
Ilus adfinitatis 姻亲关系
Ius agendi 召集开会权
Ius agendi cum patribus 元老院代表权
Ius agendi cum populo 民众大会代表权?
Ius aquae ducendae 导水权,取水权
Ius aquarum 用水权
Ius caduca vindicandi 空缺份额请求权
Ius capiendi ex testamento 依据遗嘱取得权
Ius civile 市民法
Ius cognationis 血亲关系
Ius commmercii 贸易权,通商权,财产权
Ius commune 一般法,共同法,普通法
Ius connubii(=Conubium) 通婚权,婚姻权
Ius dicere(=lurisdictio) 提出诉讼
Ius disponendi 处分权
Ius edieiendi 告示权,敕令权
Ius est ars boni et aequi 法是善良和公正的艺术
Ius extraordinarium 非常法
Ius exulandi 流放权
Ius faciendi 积极役权,作为权
Ius Flaivianum 福拉维安法
Ius fraternitatis 兄弟权
Ius frue**i 收益权
Ius gentium 万民法
Ius hereditatis 继承权
Ius honorarium 荣誉法,荣誉权(被选举权),长官法Iusiurandum liberti 被解放奴隶的允诺
Ius liberorum 子女权
Ius luminumofficiendorum 采光权
Ius migrandi 迁徙权,移居权
Ius militare 兵役法
Ius naturale 自然法
Ius non scriptum 不成文法
Ius novrm 新法
Ius noxae dandi 损害投偿权
Ius Papirianum 帕皮里法
Ius parietrm 立墙权
Ius perpetuum 永久权,永佃权
Ius postliminii(=Postliminium) 复境权
Ius praelationes 优先权
Ius privatum 私法
Ius prohibendi 禁止权,否决权
Ius protimeseos 优先权(=Ius praelationis?)
Ius publicum 公法
Ius Quiritium 市民权,市民法
Ius respondendi 解答权
Ius scriptum 成文法
Ius sepulchri 墓地权
Ius singulare 个别法
Ius sollemne 市民法
Ius sponsalium 订婚权
Ius stillicidium recipiendi (承受)滴水权?
Ius suffragii 选举权
Iussum 命令
Iusta causa 正当理由
Iusta causa excusationis 正当免责事由
Iusta causa replicationis 正当抗辩事由
Iustae nuptiae 有效婚姻
Iustitia 正义
Iustitium 中止一切执法活动?(公法)
Ius tollendi 分离添附的权利
Iustum pretium 公平价格
Ius utendi 使用权
Ius vendendi 出卖家子权
Ius vetus 早期法,古法
Ius vitae necisque 生杀权
Ius vocandi 传唤权
Labefactio 堕落
Laesio enormis 非常损害
Latrocinium 强盗团伙
Latini liberti 被解放的拉丁人?
Legatarius 受遗赠人
Legatum 遗赠
Legatum annuum 年息遗赠
Legatum debiti 债务遗赠
Legatum in genere 种类物遗赠
Legatum in pecunia 现金遗赠
Legatum iurium in re aliena 他物权遗赠
Legatum liberationis 免债遗赠
Legatum menstruum 月息遗赠
Legatum nominis =|? 债权遗赠
Legatum per d\*amnationem =|? 间接遗赠,嘱令遗赠,设立债权的遗赠Legatum per praeceptionem 先取遗赠
Legatum per vindicationem 直接遗赠,指物遗赠,所有权遗赠Legatum sinendi modo 容受遗赠
Legatum speciei 特定物遗赠
Leges Ronanae Barbaricae 蛮族法
Leges generales 一般法律
常用国际法词汇 Jus gentium 万民法 Law of nations 万国法 Public International law国际公法 Oppenheim奥本海 Hugo Grotius胡果·格劳秀斯 Universal// general// special international law 普遍/一般/特殊国际法 Features of international law 国际法的特征 Natures of international law 国际法的性质 International comity 国际礼让 codification of international law国际法的编纂 International Law Commission(the ILC)(联合国)国际法委员会 Effects of IL 国际法的效力 The basis of international law 国际法的效力根据
Naturalists 自然法学派 Positivists 实在法学派 Gratians 格老秀斯派(Compromise school“折中”学派)social solidarity school社会连带法学派 normalism 规范法学派 theory of power politics权力政治说 theory of policy-oriented政策定向说 Congress of Westphalia 威斯特伐利亚公会 Martin 丁韪良 sources of international law国际法的渊源 International custom国际习惯 material element “物质因素” psychological element “心理因素” general practice通例 Usage惯例
法律翻译常用词汇注释(D)D Damages damages在法律英语中表示损害赔偿金,要注意用的是复数形式,如果用单数,则表示损害。如incidental damages 附带损害consequential damages 间接损害claim damages for the breach of contract.因违约要损害赔偿金等。 Debenture debenture的意思是债券,通常指的是无担保债券。如bank debenture 金融债券bearer debenture 不记名债券coupon bank debenture 附息票金融债券customs debenture 海关退税凭单等。 Declaration declaration在法律英语中常用作申报,如customs declaration 报关,export declaration出口申报,income tax declaration个税申报等。 Decree 法庭判令。法庭聆讯后所作出的判令,可以分成暂时性判令“decree nisi”和永久性判令“decree absolute”,常见于离婚呈请的程序。一般而言,法庭颁出decree nisi后,在指定的期限过后,除非收到反对,否则都会颁出永久判令。 Deed
契约。是一种特别的合约,须要经过当事人签署、盖章并送交对方才算有效,契约上的盖章在法律上被视为一种有效的约因。 Defamation 诽谤。非法破坏他人名誉的行为,口头的毁谤和以书面的永久形式诽谤都可以构成民事索偿的理据或者刑事罪行。 Defence 抗辩。刑事或民事案件中的被告,否认有关的指控或申索,同时提出反对的支持事实。 Delegate delegate在法律英语中的意思是转让,通常指义务的转让,如:In accordance with the Law of the People’s Republic of China (hereinafter “China”), the consent of the creditors shall be obtained for the delegation of obligations to become effective.根据中华人民共和国(以下称“中国”)法律,义务的转让须取得债权人的同意方可生效。 Dependant 受养人。是指某人的某些家庭成员,需要依靠这个人提供的经济来支持生活,如果这个人因意外死亡,他的受养人因而遭受损失,是有权追究责任,要求赔偿有关的损失。 Discharge
常用拉丁文法律词汇 A A born droit 以正当理由 A coelo usque ad centrum 从天直到地心(指地产所有人的权利范围)A contraio sensu 从另方面来说 A dessein 故意 Actio 诉讼,诉讼权 A fortiori 理有理由 Ab antecedente 预先 Ab inito 自始 Ab invito 非自愿 Ab origine 从开始,从起源 Absente reo 被告缺席 Actio bonae fidei 诚意行为 Actio civilis 民事诉讼 Actio contrario 反诉,互诉 Actio damni injuria 要求赔偿损失的诉讼 Actio personalis moritur cum persona 对人诉讼与当事人一起消灭Actiones legis 合法行动 Actus non facit reum,nisi mens sit rea 无犯罪意图的行为不构成犯罪Actus reus 禁止的行为,非法行为 Ad casum 在偶然情况下 Ad hoc 特设,专设,临时 Ad infinitum 无限 Ad interim 临时,暂行 Ad litem 诉讼期间,有关诉讼的 Ad referendum 尚待核准,待进一步审议 Ad valorem 从价 Affirmantis est probare 申明者应该证明 Affirmantio unius exclusio est alterius 肯定其一即排除其它Aggregatio mentium 意见一致 Aliena res 他人的财产 Allegans contraria non est audiendus 自相矛盾的证词不可听信 Alma mater 母校 Amicus curiae 法院之友,法院协助者 Animus cancellandi 撤销意图 Animus donandi 赠与意图 Animus furandi劫掠意图 Animus lucrandi 营利意图 Animus manendi 留居意图 Animus possidendi 占有意图 Animus restituendi 恢复意图 Animus revocandi 撤销意图
法律英语翻译:法律翻译常用词汇注释(A-Z) A Ab initio Ab initio是拉丁文,其意思是“自开始之时”或“从头开始”,可以直接翻译为“自始”。在法律英语中,ab initio 的使用频率较高,比较常见。如:ab initio mundi(有史以来),void ad initio(自始无效)等。 Accord accord在普通英语中的含义是符合,一致,在法律英语中则表示和解或和解协议,指指债务人和一个债权人达成的、以偿还部分债务免除全部债务责任的协议。如reach an accord达成和解协议,accord and satisfaction和解与清偿等。 Accused 被告Accused通常指刑事案件的被告,民事诉讼的被告称为Defendant;而申索案件中的被索偿的一方称为Respondent(答辩人)。 Acquire acquire在普通英语中的含义是获得,获取,而且通常指通过后天的努力获得。在法律英语中通常指对公司的购买,收购,我们通常所说的M&A,即是acquire的名词acquisition和merger的缩写。如The foreign investor has acquired more than 10 PRC domestic enterprises engaging in related industries within a year. 外国投资者一年内并购中国境内关联行业的企业超过10个。 Acquittal 罪名不成立。刑事案件经审讯后,被告罪名不成立被释放,称为“The accused is acquitted”。Acquittal 是名词。详见民法中和刑法中表达不同意思的“acquit”一文。 Act act在普通英语中的含义是行动,行为,在法律英语中通常理解为作为,与不作为forbear相对应。如:Notwithstanding anything contained in this Act, the Minister may, on the recommendation of the Commission, direct the Commission to act or forbear from。 Action act在普通英语中的含义是行动,在法律英语中则理解为诉讼,相当于suit或lawsuit,如initiate an action提起诉讼,win an action在诉讼中获胜,defend oneself in an action在诉讼中为自己辩护等。 Adjourn
,. 最低限度词汇 (不含动词) A/ab/abs (m.Abl.)从,来自 Absolutus, -a, -um 完全的,完整的;绝对的,无条件的 Acer, acris, acre 尖锐的,敏锐的;剧烈的;严厉的 Actio, actionis f. 行为,活动,作用 Ad (m. Akk)往,到 Adhuc 迄今,到目前 Adversus (m. Akk)在对面,面向 Aedes, aedium f. 庙宇,宫殿;住宅 Aedilis, aedilis m. 古罗马的市政官 Aetas, aetatis f. 生命,生活,一生;时代,时期 Aeternus, -a,-um 永恒的,无限的 Aliquando 有时,偶尔;某一天 Aliqui, aliquia, aliquid 某种,某些;任何一个 Aliquis, aliquid 无论谁;某一 Alius, alia, aliud 别的,另一个 Alter, altera, alterum 另外的(二者之一);另外一个 Altus, -a, -um 高的;深的 Amicitia, -ae f. 友谊 Amicus, -i m. 朋友 Amor, amoris m. 爱,爱情;欲望 An 是否,是不是;难道 Animus, -i m. 精神,灵魂;心灵 Annus, -i m. 年,岁 Ante (m. Akk)在……前 Antequam 在……前;以前 Antiquus, -a, -um 从前的,古代的;年老的 apud (m. Akk)在……旁,在……附近 aqua, -ae f . 水 ara, -ae f. 祭坛 Arma, -orum n. 武器,军械 Armatus, -a, -um 武装的,设防的 Ars, artis f. 艺术,技艺 At 但是,然而 Atque 和,与 Atqui 但是,然而;尽管;甚至
拉丁语单词和短语 法律英语词汇的第三个特点是经常使用拉丁语单词和短语。拉丁语在法律言中处于权威性的地位。在西方法律文明中,法律格言往往是用拉丁文来表述的。这不仅是因为古罗马法学家最早强调“法律人的思维方式(Sententiae iuris)”,主张用简洁、精准的语言来陈述法律规则(Regulae definitiones),更因为拉丁文在西方历史上长期被视为“有教养者的语言”,曾经是欧洲人表述法律规则和法律命题的“通用语言”。在13,14世纪教会统治的欧洲国家“拉丁语垄断了两个世纪的语言”,之后拉丁语依然作为法律的书面语言被使用着。英语国家的居民,尤其是从事法律研究的人,把拉丁文视为高深学问的基础。因此,对学习法律的人来说,学拉丁文就显得太有必要了。很多拉丁语法律格言和用语反映了法律背后的价值规范,有些涉及实体价值,有些则涉及程序价值。这方面的例子有很多。直接表达价值规范和道德的例子有,“Commune bonum” 英语:“a common good”,意即“公益”;“Contra bonos mores” 英语:“contrary to good morals”,意即“违背善良风俗的”,在法律中用来表示某事违背社会道德福利。譬如我们说,关于实施犯罪的协
议是“contra bonos mores”。体现程序价值的拉丁文格言的例子有,“Accusare nemo se debet” 英语:“nobody is bound to incriminate himself”,意即一个人不应被强迫去做出对其不利的证词。“Aequitas sequitur legem” 英语:“equity follows the law”,意即衡平法跟随普通法,只有在普通法似乎忽视了某些重要因素和情形而导致影响到事情的正义时,衡平法才会跟随普通法予以干涉。但是原告在意欲寻求衡平法的帮助时,必须自身是干净的,如英语谚语所说“he who comes into equity must come with clean hands”,即“寻求衡平法救济的人,自己必须两手干净”。表达同样意思的英语谚语还有“The dirty dog shall have no dinner here”。拉丁词语具有言简意赅、约定俗成、表达更为标准的特点。 例1、Omnis interpretation si fieri potest ita fienda est in instrumentis , ut omnes Contrarietates amoveantur 英译:All the interpretations of instruments, as far as possible, are to be such that every inconsistency is removed. 汉译:所有的解释,若是可能的话,必是通过消除文本中的矛盾而实现的。
法律英语词源的三个主渠道英语词汇的来源最具开放性,法律英语词汇亦是如此。在英语发展的历史长河中,法语和拉丁语构成了法律英语词汇来源的主渠道,另外,古英语复合副词及其它常用古词语构成另一主渠道。 1. 法语对法律英语词汇的形成产生过直接的巨大作用。如果追究法律英语的词源便会发现几乎所有的词均来自法语,而这一特征具有深刻的历史根源。1066年英国历史上的“诺曼底人的征服”(theNor-manConquest)使英国第一次实现了法的统一,严格意义的英国法——普通法雏型便产生了,同时,精通普通法的律师以及从中产生的法官集团也开始出现。然而,英国人的祖先盎格鲁撒克逊人的法大多是原始部族的习惯法,当时影响很小,流传下来的也很少。除了在法律方面所实行的侵略政策外,法国人还在语言方面实行了隔离政策,结果法语成为英国的官方语言,而英语则被视为粗陋的登不上大雅之堂的语言,只作为口头语言在平民老百姓中继续使用。当时,法院审判均使用法语而不使用英语。然而,这并未使法语的法律词汇侵入到英语中去,因为,当时的语言隔离政策使得法语和英语成为不同社会阶层分别独立使用的语言,两者并未有机地溶合在一起。法语法律词汇与英语的溶合实际在于英语本身地位的提高。中古英语时期,英法之间的“百年战争”(1337—1454)和当时的“黑死病”的蔓延结果使英语的地位出现复苏局面,英语开始用于法律领域。这时虽然法语仍为官方语言,但是在这次语言大冲突中,由于法律英语词汇的贫乏及方便法律概念表达的现实需要,法律英语词汇和法语法律词汇明显溶合,几乎全盘接受。以下例词便可深刻地说明法律英语词汇受法语影响的深度:justice(正义),judgement(审判),crime(罪行),plea(抗辩),suit(诉讼),plaintiff(原告),defendant(被告),attorney(律师),complaint(控告),summons(传票),verdict(裁决),sen-tence(判决),punishment(刑罚),prison(监狱),bill(法案),inquest(审讯),evidence(证据),slander(诽谤),libel(诽谤罪),innocence(无罪)等。这些单词现在看来无论在发音还是在拼写上完全和英语同化了,有些已成为全民的词汇,如果不追究其词源,根本不会感到它们源自法语。在现代英语时期,法语词汇一直源源不断进入英语,尤其是在18世纪初至19世纪其数量为最多,但是法律词汇并不多,例如parole(假释),regime(政权),police(警察),attaché(使馆馆员)等就是在这一时期进入英语的。法语法律词汇在英国法真正产生的背景之下大量涌入英语并逐渐与其同化是在上述中古英语时期。那时的法语对英语在各方面产生的影响是任何时期都无法比拟的。 2.法律英语词汇另一个重要来源就是拉丁语。在“诺曼底人的征服”期间,拉丁语和法语一样占绝对统治地位。虽然其词汇进入英语的数量远不及法语,但是,大量的法律英语术语显然在中古英语时期和随后的文艺复兴时期直接源自拉丁语。例如:custody(拘留),homicide(杀人),legal(法律上的),legitimate(合法的),malefactor(犯罪分子),mediator(调停者),minor(未成年人),notary(公证人),prosecute(对…起诉),testimony(证词),dec-laration(申诉),advocate(辩护人),appeal(上诉),civil(民事的),jurist(法学理家)等等。和法语一样,拉丁语法律词汇进入法律英语之后也与英语完全溶合同化了,从以上例词就可看出许多词已全民化而广泛应用,而且很难根据其词形判断其词源。此外,相当一部分法语和拉丁语法律术语虽然发音有所同化,但词形却保持着原有形式,未被同化。例如源自法语的法律术语:estoppel(禁止发言),feesimple(不限制具有一定身份的人才能继承的土地),laches(长期不行使权利),quash(撤销)等;源自拉丁语的法律术语:alias(再发令状),amicuscuriae(法庭之友),nolleprose-qui(撤回诉讼),resjudicata(定案)等。可能由于难读难记难懂的缘故,有人认为这类术语很少使用。实际上作为法律英语专门术语的一个组成部分,由于语义稳定,没有引伸寓意,文体效果突出,这类术语仍发挥着重要作用。另外,这类术语的词义经过演变扩大也有可能成为一般词语,进入日常生活。例如上述alias现在可用来指“别名,化名”;quash已有了“镇压”词义。 3.法律英语词汇本族语的来源主要是古词语。古词语在现代英语中已不再广泛应用了,而且逐渐在消亡,但是在法律英语中古词语的应用却十分普遍。正如DavidCrystal和DerekDavy言:It
法律英语词汇的三大来源 法律英语词汇的三大来源 说起法律英语词汇来源,从古到今,英语的词汇经历了很大的变化。但是法律英语词汇却好像独竖一帜,仍然保留着很多古英语和外来语的词汇。这可能是因为法律总是反映统治阶级意志的工具,其所追求的目标总是准确而正式地规定权利和义务。所以作为正式的法律英语并没有随着法律文件的内容改变而发生显著的变化。 第一、来源于拉丁语拉丁语在英语的发展和演变过程中一直占有特殊的地位,不管是古英语时期,还是中古英语时期,拉丁语都是法律英语中的重要部分。学习英语的人都应对拉丁语有所了解,更不用说法律工作者。否则大量的拉丁语词汇将会使阅读和理解法律文献举步维艰。如:ad damunm(就损害而言),amicus curiae(法官的顾问),corpus delicti(犯罪事实),de bonis non(已故遗产管理人的后继人),lex fori (法院地位)等。拉丁语的使用,维持着法律英语的正式特点。 第二、来源于古英语和中古英语古英语及中古英语的词汇,如:hereabout,hereafter,heretofore,herewith,thereabout,thereby,therein,thereunder,thereupon等。这些陈旧和过时
的词汇之所有能在法律英语中存在下去,是因为法律总是反映统治阶级的意志,是维护其统治的工具。所以法律语言总是力求准确和正式,以达到维护统治阶级的意愿和威严的目的。陈旧的古语词恰到好处的完成了这样的任务。 第三、来源于法语法语对英语的发展有着重大的影响,而其对法律英语的影响则更大。这与诺曼人征服并统治英格兰的历史有关。在诺曼人对英格兰的统治期间,法语被频繁地在各种正式场合使用,使用法语也就成为上层社会的趋势。所以,当法律英语要成为正式程度最高的文体之一时,大量法语词汇当然会在其中出现。法律英语中经常出现的法语词汇不胜枚举,如:appeal,arson,claim,contract,covenant,felony,infant,pledge,plaintiff,robbery,purchase,treason等。
符合原则be in conformity with the principle 盖尤斯Gaius 概括裁定general verdict 概括继承general succession 干扰司法公正interference with course of justice 刚性条款entrenched clause 刚性宪法rigid constitution 岗位责任制post responsibility system 高等法院high court; high court of justice 高度集中highly centralize 高度民主high level of democracy 高度自治权high degree of autonomy 高级法官senior judge 高级法院superior court 高级人民法院Higher People’ Court 高级人民检察院Higher People’ Procuratortate 搁置set aside; abeyance 格式条款clause of style 公认的行为准则established standard of conduct 规避法律in fraud of law 规避义务evade obligations 规范的法律规则normative rule of law 规范法学normative jurisprudence 规范性法律文件normalizative document of law 规范性法律文件的规范化normalization of normative legal document 国际法international law 国际法学international jurisprudence 过错方tort-feasor; wrongdoer 过错推定原则doctrine of presumption 过错责任liability for wrongs; tort liability 海事法院court of admiralty 《汉穆拉比法典》Code of Hammurabi 合并条款consolidation of provisions 合法的个人财产legal personal property 合法地位legal status 合法权益the lawful rights and interests 合法行为lawful acts; legality of purpose
拉丁语最低限度词汇 最低限度词汇 aqua, -ae f . 水 (不含动词) ara, -ae f. 祭坛 A/ab/abs (m.Abl.) 从,来自 Arma, -orum n. 武器,军械 Absolutus, -a, -um 完全的,完整的;绝对Armatus, -a, -um 武装的,设防的 的,无条件的 Ars, artis f. 艺术,技艺 Acer, acris, acre 尖锐的,敏锐的;剧烈At 但是,然而 的;严厉的 Atque 和,与 Actio, actionis f. 行为,活动,作用 Atqui 但是,然而;尽管;甚至 往,到 Ad (m. Akk)Auris, auris f. 耳 Adhuc 迄今,到目前 Aut 或者,或 Adversus (m. Akk) 在对面,面向Aut…aut 或……或 Aedes, aedium f. 庙宇,宫殿;住宅 Autem 但是,然而 Aedilis, aedilis m. 古罗马的市政官Auxilium, -i n 帮助,支持 Aetas, aetatis f. 生命,生活,一生;时代,Ave 您好~再见~ 时期 Aeternus, -a,-um 永恒的,无限的 Beatus, -a, -um 幸福的,愉快的Aliquando 有时,偶尔;某一天 Bellum, -i n 战争 Aliqui, aliquia, aliquid 某种,某些;任何Bellus, -a, -um 可爱的;美好的 一个 Bene (Adv.) 幸福地 Aliquis, aliquid 无论谁;某一 Bonus, -a,-um 好的,善的 Alius, alia, aliud 别的,另一个 Brevis, -e 短的;短暂的 Alter, altera, alterum 另外的(二者之一);Brevitas, brevitatis f. 短,简约另外一个
Jus gentium 万民法 Law of nations 万国法 Public International law国际公法 Oppenheim奥本海 Hugo Grotius胡果·格劳秀斯 Universal// general// special international law 普遍/一般/特殊国际法 Features of international law 国际法的特征 Natures of international law 国际法的性质 International comity 国际礼让 codification of international law国际法的编纂 International Law Commission(the ILC)(联合国)国际法委员会 Effects of IL 国际法的效力 The basis of international law 国际法的效力根据 Naturalists 自然法学派
Positivists 实在法学派 Gratians 格老秀斯派(Compromise school“折中”学派)social solidarity school社会连带法学派 normalism 规范法学派 theory of power politics权力政治说 theory of policy-oriented政策定向说 Congress of Westphalia 威斯特伐利亚公会 Martin 丁韪良 sources of international law国际法的渊源 International custom国际习惯 material element “物质因素” psychological element “心理因素” general practice通例 Usage惯例 opinio juris “法律确信”
patent 专利 patent act 专利法 patent agent 专利代理人 patent applied for 已申请专利 patent attorney 专利律师 patent classification 专利分类 patent documentation 专利文献 patent documents 专利文件 patent families 同族专利 https://www.sodocs.net/doc/0a971570.html, 专利翻译 patent for an invention 发明专利 patent law 专利法 patent license 专利许可证 patent number 专利号 patent of addition 增补专利 patent of confirmation 确认专利 patent of importation 输入专利 patent of introduction 引进专利 patent of revalidation 再效专利 patent office 专利局 patent pending 专利未决 patent right 专利权 patent rules 专利实施细则 patent system 专利制度 patentability 专利性 patented invention 专利发明 patentee 专利权人 patenting 授予专利权 PCT 专利合作条约 PCT Union 专利合作条约 pending application 未决申请 period of a patent 专利有效期 person skilled in the art 所属技术领域的专业人员petition 请求书 petty patent 小专利 plaintiff 原告人 plant patent 植物专利
拉丁文辞典语法缩略词GENERAL ABBREVIATIONS a.,adj. adjective 形容词 abbrev. abbreviation(s) 缩略词 abl. ablativ 夺格(离格) absol. absolute(ly) 无限制的 abst. abstract(ly) 抽象 acc. accusative,according to 宾格 act. active(ly) 主动语态 ad. (in etym.) adaptation of 改写 adj. adjective 形容词 adjl. adjectival. 形容词的 adv. adverb 副词 advl. adverbial(ly) 状语的,副词的 agr. agriculture 农业 anal. analogy 类比 app. apparently 表面上 appel. appellative(ly) 通称 appos. apposition 同格,同位,并列 Arab. Arabic 阿拉伯的 arch. archaic 古代的 Arm. Armenian 亚美尼亚语
AS. Anglo-Saxon 盎格鲁撒克逊人astrol. astrology 占星术 astron. astronomy,astronomical 天文学Av Avestan 阿维斯陀语 c. circiter, about 大约 card. cardinal 基数词 catachr. catachrestically 用词不当 cf. confer, compare 比较 cj. conjecture 推测 cl. clause 从句 class. classical 古典的 cod, codd codex, codices 法律 cogn. cognate 同源的 collat. collateral 旁系的 colloq. colloquial 口语的 comp. compound,composition 成分compar. comparative 比较的 compl. complement 补语 concr. concrete 具体的 conj. conjunction,conjungation 连词const. construction,construed with 解释contemp. contemporary with 同时代
法律词语的英译* 季益广 (南京审计学院外语系南京市210017) 摘要本文简要讨论法律英语词汇的九大特点,即常用词汇的特定法律意义、古代和中世纪英语、法律拉丁语、法律法语、法律术语、法律行话、正式表达、词义可伸缩的词和精确表达方式。根据这些特点,作者探讨法律文本英译应注意的语言特点和翻译技巧。 关键词法律英语词汇特点法律文本汉译英 Abstr ac t This paper b riefl y surveys the l exical features of l ega lEnglis h,inc l udi ng co mm on words acquir i ng le2 ga lm eani ngs,O l d and M ed i eva l English,law Lati n,la w F rench,ter m s of art,lega l jargons,for m a l expres2 si ons,cha m e l eon hued words and prec i se expressio ns.It then goes on to discuss,by way of exa m ples,the li n2 gu i stic pecu liar i ties of l ega l texts and the practi ca l skills for transl a ting legal texts fro m Ch i nese i nto English. K ey W or ds legal English lexi ca l features l ega l text C2E translatio n 关于法律语言,国内外学者业已进行了广泛的研究。法律与语言关系的重要性是学界的公识。英国哲学家Davi d H ume说,/法律语言与概念的运用,法律文本与事相关系的描述与诠释,立法者与司法者基于法律文书的相互沟通,法律语境的判断等等,都离不开语言的分析。0慕尼黑大学的考夫曼和麦考密克教授指出,/法学其实不过是一门法律语言学。0加州大学洛杉矶分校的David Ma llinkof f教授有句名言:/法律是一门措词的职业0。他的专著The Language of La w(1963)被誉为对美国法律语言特点及渊源的最系统、最广泛的论述。在这本书中,他归纳出法律英语词汇的九大语言特点。本文就这些语言特点进行讨论并结合法律文本的英译作探讨。 1法律语言特点与英译 1.1常用词汇的特定法律意义 例1:没有人应对没有签字的法律文件负责。 No person is liable on an i n strument unless his signature appears thereon. 法律语言属正式语体的范畴,它的正式性首先体现在专业词汇上。专业词汇包括两种类型:一类是仅用于法律文件中的法律特有词汇,另一类是含有特定法律意义的普通词汇。例1中的/法律文件0译为/i n str umen t0而不是/arti2 cle0。此外,单词/acti o n0(行动)在法律中的含义是/诉讼0;/de m ise0(死亡)在法律中的含义是/遗赠0,这个词经常出现在出租、赠与这类场合,例如:/de m ised pre m ises0(遗赠房产); /present0(礼物)在法律中的含义是/这个法律文件0,当表示/提交一份法律文件时0,/pres2 ent0通常出现在短语/know all men by these presents0中,意思是/通过这个法律文件让所有人知道0;/provided0(提供)在法律中的含义是/除非0,通常表示加入一个限制性的条件,例如,在一个法律文件长句的结尾部分使用/pr o2 vi d ed,ho wever,that,0,其含义是/但是,,0。应该注意的是,当这些普通词语用于法律文件时,便具有了专业性含义。 1.2古英语和中世纪英语词汇 例2:现特此签订合同如下: No w Th is Contract Wit n esseth A s Follo ws: 法律英语至今还保留古英语和中世纪英语的词汇以及长期以来脱离了普通意义的古体词。这些古体词语在其它语体中已不复存在,而在法律文件中则大量出现,这当然与法律文件的社会职能密切相关。古体词的大量运用提高了法律文件的正式程度,也反映了法律语言的保守性。从修辞和文体的角度来看,这类词 第19卷2期2006年5月 中国科技翻译 C H I NES E SCI ENCE&TEC HNOLOGY TRANS LATORS J OURNAL V o.l19.No.2 M ay.2006 *收稿日期:2005)12)10/19
法律英语常用词汇——A 泛瑞翻译 Ab initio Ab initio是拉丁文,其意思是“自开始之时”或“从头开始”,可以直接翻译为“自始”。在法律英语中,ab initio的使用频率较高,比较常见。如:ab initio mundi(有史以来,void ad initio (自始无效等。 Absolute liability ?(侵权法绝对责任;无过失责任。指根据某些制定法规范,不论当事人是否尽了注意或预防义务,也不论当事人是否有过失,只要事故发生,并造成了损害,当事人就应对之承担责任。它有时也包括在严格责任【strictliability】中。?(刑法绝对责任。也可称无罪过责任【liability without fault】,指法律许可对某些缺乏犯罪主观方面构成要件的特殊行为或结果追究刑事责任。 Accord accord在普通英语中的含义是符合,一致,在法律英语中则表示和解或和解协议,指指债务人和一个债权人达成的、以偿还部分债务免除全部债务责任的协议。如reach an accord 达成和解协议,accord and satisfaction和解与清偿等。 Accounting on the footing of willful default 基于故意不履行而承担结算责任。占有抵押物的抵押权人不仅要对在此期间所收到的抵押物租金和利润承担结算责任,而且应对本可以获取但由于其过错而未获取的收益承担结算责任。 Accused
被告Accused通常指刑事案件的被告,民事诉讼的被告称为Defendant;而申索案件中的被索偿的一方称为Respondent(答辩人。 Acquire acquire在普通英语中的含义是获得,获取,而且通常指通过后天的努力获得。在法律英语中通常指对公司的购买,收购,我们通常所说的M&A,即是acquire的名词acquisition和merger的缩写。如The foreign investor hasacquired more than 10 PRC domestic enterprises engaging in related industrieswithin a year. 外国投资者一年内并购中国境内关联行业的企业超过10个。 Acquittal 罪名不成立。刑事案件经审讯后,被告罪名不成立被释放,称为“The accused is acquitted”。Acquittal是名词。详见民法中和刑法中表达不同意思的“acquit”一文。 Act act在普通英语中的含义是行动,行为,在法律英语中通常理解为作为,与不作为forbear 相对应。如:Notwithstanding anythingcontained in this Act, the Minister may, on the recommendation of theCommission, direct the Commission to act or forbear from。 Action act在普通英语中的含义是行动,在法律英语中则理解为诉讼,相当于suit或lawsuit,如initiate an action提起诉讼,win an action在诉讼中获胜,defend oneself in an action在诉讼中为自己辩护等。 Adjourn 休庭,押后法庭在聆讯途中暂时休庭30分钟,称为“adjourned for 30 minutes”。如要将聆讯押后再排期重审,称为“adjournedto a date to be fixed”。
法律文件翻译的用词特点 法律文件往往使用正式的(formal)词语、被赋予专门意义并已进入法律英语范畴的普通词语、英语古词语料来词语(主要来自拉丁语)、法律术语和行话、套话。翻译达人为大家解析一下法律文件翻译的用词特点。 1、使用正式的词语 体现法律英语文体特点的,首先是法律文件偏爱“正式的”词语——与普通语言不一样的词语。正式词语在各类法律文件中随处可见。 例如,在合同中,不用before而用prior,不用after而用subsequent,不用 but 而用 provided that,在这几个例子中,常用词都被正式的词取代。其他的正式用语还有:construe, deem, operate, same, object to, whereas, without, prejudice等等。 宣誓书(affividat)的正式用语有 being first duly sworn, depose and says; before me, a notary public。而判决书则用Now therefore, It is ordered, adjudged, and decreed做出判决。 2、使用具有不同意义的常用词 英语不少普通词用在法律文件里,失去了一般人所理解的通常意义,而具有属于法律范畴的、与其原义大相径庭的意思。下面所列的一些(仅仅是一部分)常用词,用在法律文件中所表示的意义,往往只有律师才清楚:action(诉讼)、alienation(转让)、avoid(取消)、consideration(对价)、counterpart(有同等效力的副本)、execute(签署)、hand(签名)、instrument(法律文件)、negligence(过失)、party(一方)、prejudice(损害)、presents(本法律文件)。said(上述,该)、save(除了)、serve(送达)。
da, 给予 filtra, 滤过 signa, 标记 misce, 混合 adde , 加 face, 制作 recipe, 取 solve, 溶解glycyrrhiza,ae,f. 甘草digitalis,is,f. 洋地黄mentha,ae,f. 薄荷gentiana,ae,f. 龙胆ephedra,ae,f. 麻黄herba,ae,f. 草camphora,ae,f. 樟脑pilula,ae,f. 丸,丸剂tabella,ae,f. 片,片剂mistura,ae,f. 合剂syrupus,i,m. 糖浆剂tinctura,ae,f. 酊剂ampulla,ae,f. 安瓿capsula,ae,f. 胶囊aqua,ae,f .水,水剂extractum,i,n. 浸膏unguentum,i,n. 软膏oculentum,i,n. 眼膏natrium,i,n. 钠kalium,i,n. 钾calcium,i,n. 钙aluminium,i,n. 铝 aspirinum,i,n. 阿司匹林belladonna,ae,f.颠茄vitaminum,i,n.维生素glucosum,i,n.葡萄糖morphinum,i,n.吗啡chloridum,i,n.氯化物adrenalinum,i,n.肾上腺素jecur,oris,n.肝 piscis,is,m.鱼 ánimal,alis,n.动物 rábies,ei,f.狂犬病 actívus,a,um,adj.活性的albus,a,um,adj.白色的 líquidus,a,um,adj.流质的
nikethamidum,i,n.尼可刹米terramycinum,i,n.土霉素tetracyclinum,i,n.四环素lidocainum,i,n.利多卡因procainum,i,n.普鲁卡因lobelinum,i,n.洛贝林(山梗菜碱)opium,i,n.阿片 caffeinum,i,n.咖啡因quinidinum,i,n.奎尼丁dopaminum,i,n.多巴胺clonidinum,i,n.可乐定ammonium,i,n.铵 alcohol,olis,n.乙醇 amoeba,ae,f.阿米巴chlorpromazinum,i,n.氯丙嗪bromidum,i,n.溴化物aminophyllinum,i,n.氨茶碱atropinum,i,n.阿托品berberinum,i,n.黄连素codeinum,i,n.可待因penicillinum,i,n.青霉素ampicillinum,i,n.氨芐青霉素fumans,antis,adj.发烟的medicinális,e,adj.药用的simplex,icis.adj.简单的,单纯的compositus,a,um,adj.复方的fortis,e,adj.强的,浓的destillatus,a,um.adj.蒸馏的 acéticus,a,um,adj.醋酸的hydrochlóricus,a,um,adj.盐酸的nítricus,a,um,adj.硝酸的phosphóricus,a,um,adj.磷酸的sulfúricus,a,um,adj.硫酸的 Sínicus,a,um,adj.中国的 Sinénsis,e,adj.中国的erythromycinum,i,n.红霉素kanamycinum,i,n.卡那霉素pethidinum,i,n.哌替啶phenobarbitalum,i,n.苯巴比妥vaccinum,i,n.疫苗 insulinum,i,n.胰岛素 chlóridum,i,n.氯化物 hydrochlóridum,i,n.氢氯化物(盐酸盐)